'COREVALUES'
Kernwaarden zijn de belangrijkste waarden binnen een organisatie. Het zijn eigenschappen of drijfveren die laten zien waar het bedrijf voor staat. Een bedrijf heeft bij voorkeur drie tot vijf heldere kernwaarden die de organisatiecultuur in één keer duidelijk zouden maken.
VITality EXperience (VITEX, een coachingspraktijk-omgeving van Allskool) coacht organisaties om deze kernwaarden om te zetten naar kerncompetenties. Hoewel het lijkt dat de huidige maatschappij zich enorm bewust is van het fenomeen competenties, dit woord wordt immers te pas en te onpas gebruikt, is wanneer je aandacht geeft aan de betekenis van het woord, veelal het tegenovergestelde aan de hand. Als men het heeft over competenties komt de oppervlakkige zienswijze naar voren en gaat het voornamelijk over fysieke vaardigheden, skills of kunstjes.
Competenties worden binnen de maatschappij gelijk gesteld aan (fysieke) vaardigheden. Synoniem aan het topje van de ijsberg (McClelland).
De holistische zienswijze gaat veel verder dan alleen het topje, het legt de samenhang bloot tussen direct zichtbaar gedrag en niet direct zichtbare dieper gelegen factoren. Het gaat hierbij ook om datgene wat bovenop de vakkennis komt waarover iemand beschikt. Mensen met dezelfde diploma’s, vakkennis en werkervaring kunnen heel verschillend functioneren. Iemand is dus (holistisch) competent als hij in staat is door zijn kennis en vaardigheden in combinatie met een juiste houding en instelling, gedrag te laten zien waardoor de opgedragen taken succesvol worden uitgevoerd. In de zoektocht naar de juiste mensen zou de nadruk meer op bijvoorbeeld karakter moeten liggen dan op de specifieke opleiding, praktische vaardigheden, gespecialiseerde kennis of werkervaring. Deze aspecten zijn zeker niet onbelangrijk, maar wel zaken die je kunt leren. Karakter, werkhouding, intelligentie, toewijding en waarden zijn een onlosmakelijk deel van iemand en lastiger te ontwikkelen. Voor het toepassen van deze zienswijze binnen een bedrijf is dus zowel vaardigheid als een integraal bewustzijn noodzakelijk om de juiste mensen te vinden en te houden.
Het is niet ‘wat’ men doet, maar juist de manier waarop, het ‘hoe’ dat het verschil maakt.
Er is sprake van een discrepantie tussen het bewustzijn van een individu, of een bedrijf met betrekking tot de holistische zienswijze en de realiteit in de samenleving. Dit komt doordat de samenleving holistisch (nog) niet volwassen is. De samenleving is op veel vlakken competent alleen integraal gezien (nog) niet. We hebben een land vol met experts op hun eigen specifieke gebied maar missen vaak het zicht op en met name het gevoel voor samenhang.
De samenleving is holistisch gezien incompetent.
Het ontwikkelen van zicht op en gevoel voor deze samenhang vraagt om begeleiding, coaching. Er dient opnieuw gekeken en geleerd te worden. Het leren ontwikkelen van geen zicht op en gevoel voor samenhang naar wél zicht op en gevoel voor samenhang. Dit leren gaat in fases. Het begint met het erkennen. Het is de fase waarin geaccepteerd zal moeten worden dat men in deze nog niet competent is. De lastigste fase maar onvermijdelijk voor het leren. Zolang er geen erkenning is zal er geen bereidheid zijn om te willen leren en zonder willen is er geen beginnen aan. Ervaren dat het oké is om hier op dit moment onbekwaam in te zijn. Door middel van begeleiding, ervaren, oefening en herhaling ga je je bekwamen. Zo werkt leren.
De kerncompetenties van VITEX zijn niet voor niks:
1. Moed
2. Visie
3. Mensgerichtheid
Dit gegeven erkennen vraagt namelijk om de nodige portie moed, courage. La coeur is, het hart, in het Frans. Er is veel hart voor de zaak nodig om te erkennen. Om vervolgens te willen veranderen en te willen leren. Zonder deze kerncompetentie is het voor een organisatie onmogelijk om te leren. De tweede kerncompetentie is visie, helderheid. Het vermogen om de dingen te kunnen zien zoals ze zijn, zonder ruis. Hoofdzaken van bijzaken kunnen onderscheiden. En de derde is mensgerichtheid, niet te verwarren met klantgerichtheid.
Klantgerichtheid is binnen de samenleving helaas een absolute kerncompetentie. Alleen is het dus zo dat de onbekwaamheid op het gebied van samenhang (coherentie) de samenleving niet ziet dat zij ieder mens als klant ziet. Mensen niet als klanten zien lijkt inmiddels een onmogelijkheid.
Hoe komt het dan dat de samenleving de medemens als klant ziet? Dit heeft dieperliggende oorzaken. De mensheid is ooit een marktideologie opgedrongen geweest en heeft deze ideologie tot een kerncompetentie willen maken. De wereld als een marktplaats zien zit hierdoor diep geworteld. Zolang niet wordt gezien of begrepen hoe ons menselijk gedrag in elkaar zit zal men de wereld als een marktplaats blijven zien en dus medemensen als klanten. De huidige kerncompetenties van de samenleving zijn eerder: resultaatgerichtheid, plannen & organiseren en klantgerichtheid. Deze competenties zijn zeker belangrijk maar zijn voor VITEX geen kerncompetenties. Het zien van resultaatgerichtheid, plannen & organiseren en klachtgerichtheid als kerncompetenties van de samenleving geeft aan dat er onbekwaamheid is op het onderscheiden van hoofdzaken en bijzaken, het onderscheiden van kerncompetenties en competenties.
Wat momenteel nodig is in de samenleving is een verdiepingsslag. Als er één probleem is dan is dat de oppervlakkigheid die overal terug te vinden is. Men weet niet dieper te kijken. Je ziet dit terug binnen alle soorten organisaties, van bedrijven tot instellingen, en binnen alle lagen van de samenleving. Van uitvoerende lagen tot leidinggevende lagen. Niet alleen binnen Nederland maar over de gehele wereld. We staan als mensheid op dit moment voor een denkbeeldige ravijn te stuntelen en te twijfelen om de sprong te wagen naar een ‘nieuwe’ dimensie. Tussen aanhalingstekens want het is eerder een sprong terug naar het ‘eeuwenoude’ echter in een nieuw jasje. Er is namelijk niets nieuw onder de zon. Het is ‘slechts’ het opnieuw herinneren wie wij in de kern zijn.
'An ancient civilization has been born again’- KRS ONE